Trauma’s waarbij ledematen bekneld raken tijdens een industrieel proces of transport zijn vaak zeer ernstig. Dit wordt ook wel genoemd crush-letsels. Iemand bevrijden van een crush-letsel vraagt om professionele kennis die gelukkig aanwezig is bij ambulance personeel. Het is daarom verstandig om niet zelf aan de slag te gaan maar op deze expertise te wachten en de persoon door kundig personeel te laten bevrijden. 

Complex
In een dergelijke situatie kunnen er al meerdere letsels zijn ontstaan, zoals bijvoorbeeld botbreuken, bloedingen of andere letsels. Er kan druk zijn op bepaalde lichaamsdelen, die zorgen dat er dichtgedrukte bloedvaten zijn, die bij bevrijding van de persoon grote problemen kunnen opleveren. Het is dus zaak om op te letten bij bevrijding, aangezien er meer kans is op inwendige bloedingen. Dan kunnen er nog botbreuken zijn die niet direct opvallen. Bij het verplaatsen van de persoon kunnen daardoor nieuwe bloedingen ontstaan. Het bevrijden, extricatie, moet dus zorgvuldig en gecontroleerd plaats vinden. Daarnaast heeft de patiënt vaak veel pijn en kan deze zelfs het bewustzijn verliezen.

Transportband
Een beknelling van de hand overkwam een patiënt uit het Belgische Universiteit Ziekenhuis in Leuven (UZ Leuven). De patiënt werd daar op 3 januari 2021 opgenomen. Hij was beklemd geraakt in een transportband waar kippenmest over werd getransporteerd en werd behandeld door een multidisciplinair team van handchirurgen, plastische chirurgen, wondexperts en fysiotherapeuten.
Het betreft een man van 63 jaar met een ontvelde linker hand met uitgebreide defect aan de weke delen en fracturen aan de proximale falanx D2, D3 en D4 links. (zie afbeelding)

Kris Bernaerts, verpleegkundig specialist wondzorg (UZ Leuven), was hierbij nauw betrokken. Hij beschreef voor het Nederlands Tijdschrift voor Wondzorg deze casus. Deze casuïstiek is zijn geheel te lezen in NTVW3-2021.