Hoewel er al wel redelijk veel onderzoek is gedaan naar de rol van biofilms binnen het genezingsproces van wonden, is het wel duidelijk dat de kennis over de biofilms nog steeds beperkt is. Een algemeen behandelprotocol voor biofilms en biofilm gerelateerde infecties is er dan ook nog niet. Momenteel wordt er dan ook vooral gekeken naar manieren om biofilm te voorkomen en naar de wijze waarop biofilm kan worden verwijderd om zo de normale genezingprocessen binnen de wond weer op gang te krijgen.

Bij de grote meerderheid van slecht genezende wonden speelt de aanwezigheid van BIOFILM een belangrijke rol. En hoewel er nog veel onbekend is, wordt er binnen de wondzorg wel vanuit gegaan dat de biofilm (mede-) verantwoordelijk is voor vertraging van de wondgenezing en zelfs voor het compleet verhinderen daarvan. Bij een wond dringen mirobiële cellen en micro-organismen relatief eenvoudig naar binnen. De bacteriële diversiteit binnen wonden is dan ook groot. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw werd het etiket biofilm geplakt op de slijmerige laag van bacteriën die zich aan het wondbed hecht, die minder gevoelig is voor antibiotica en antiseptica en die de genezing van de wond ernstig kan vertragen.
Voeg daar nog aan toe dat de resistentie tegen antibiotica steeds grotere vormen aanneemt en dan wordt het plaatje van biofilm, het herkennen en vervolgens op basis daarvan het goed beleid er op los laten, steeds belangrijker.

Onderzoek
Er wordt al meer dan 100 jaar onderzoek gedaan naar acute infecties die worden veroorzaakt door pathogene bacteriën. Deze infecties worden zoals bekend redelijke effectief bestreden door vaccins, antibiotica en algemene infectiepreventie maatregelen. Maar, er zijn natuurlijk ook chronische infecties en die worden vooral veroorzaakt door bacteriën die een gemeenschap vormen binnen een slijmlaag, de biofilm.

 Biofilm is een slijmerige laag van bacteriën
die zich aan het wondbed hecht, die minder gevoelig is voor antibiotica en antiseptica en die de genezing van de wond ernstig kan vertragen.

Deze biofilm zorgt ervoor dat de bacteriën niet op de normale manier kunnen worden aangepakt door ons immuun­systeem of door antibiotica en antiseptica. Biofilm gerelateerde infecties, denk aan pneumonia bij cystic fibrosis patienten, aan chronische wonden, aan chronische ontste­kingen bij implantaten en catheters, komen zeer veel voor en zij zijn van grote invloed op de kwaliteit van leven van de betreffende patiënten.

Interessante links
European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases

World Union of Wound Healing Societies (WUWHS) heeft een position document (2016) uitgebracht over het management van biofilm. Dit document geeft inzicht inde laatste stand van zaken met betrekking tot de rol van biofilm bij het wondgenezingsproces en het geeft nieuwe inzichten over een verantwoord management van biofilm in de dagelijkse praktijk. Tenslotte wordt in het nieuwe document ook nog stilgestaan bij de meest recente onderzoeken op dit zo belangrijke gebied.
Download Position document


Bron: Nederlands Tijdschrift voor Wondzorg (11-2013)